Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κισάμου & Σελίνου κ.κ. Αμφιλοχίου

 

Διάβαζα πρόσφατα κάπου πως εάν η μνήμη του ανθρώπου είναι κριτήριο της ταυτότητας του, τότε η απώλεια της ιστορικής του μνήμης θα πρέπει να σημαίνει απώλεια και της ιστορικής του ταυτότητας. Θα συμφωνήσω πως έτσι έχουν τα πράγματα. Η διατήρηση της ιστορικής συνείδησης δεν μπορεί παρά να είναι πράξη αντίστασης στην ισοπεδωτική λαίλαπα της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας η οποία φαίνεται να διαμορφώνει μια καταναλωτική συνείδηση, αμβλύνοντας μεθοδικά την ιστορική μνήμη και οδηγώντας σε εθνικό αποχρωματισμό δηλ. σε γενικότερη πολιτιστική σύγχυση.

Είναι φανερό ότι στο πλαίσιο της λεγόμενης μετανεωτερικότητας προβάλλεται η καταναλωτική και όχι η ιστορική συνείδηση. Ο άνθρωπος ζει κατά κανόνα μόνο για το παρόν, αφού το μέλλον είναι αβέβαιο και το παρελθόν ανύπαρκτο. Για το λόγο αυτό προφανώς και ο Νομοθέτης επιτάσσει ότι η «παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και σκοπό έχει την ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων» (Σύνταγμα της Ελλάδος, άρθρο 16 παρ. 2). Όπως δε σημειώνει και ο φιλόσοφος Ρίτσαρντ Ρόρτι «ένας λαός γράφει την Ιστορία του όχι για να αφηγηθεί όσα του συνέβησαν στο παρελθόν, αλλά πρωτίστως για να σφυρηλατήσει την αυτογνωσία και την ηθική ταυτότητα που του χρειάζονται για να χτίσει το μέλλον του». Και εδώ γεννάται το ερώτημα: Ποια αυτογνωσία, ποια ηθική ταυτότητα και τι ιστορική συνείδηση επιδιώκει να σφυρηλατήσει το πολυσυζητημένο βιβλίο της Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού όταν: διδάσκει στα μικρά παιδιά ότι κατά την καταστροφή της Σμύρνης, την σφαγή και την απελπισμένη φυγή των Ελλήνων «οι Έλληνες συνωστίζονταν» απλώς στην προκυμαία; Όταν οι μαζικοί εκτοπισμοί των Ελληνικών πληθυσμών από την Ανατολική Θράκη και τα Μικρασιατικά παράλια, καθώς και η εξόντωση τους στα «Τάγματα Εργασίας» που επέβαλαν οι Τούρκοι και την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου αποσιωπούνται εντελώς; Όταν για τους διωγμούς των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και του Πατριαρχείου δεν αναφέρεται τίποτα; Όταν ονόματα Εθνομαρτύρων όπως του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄, του Μητροπολίτου Χρυσοστόμου Σμύρνης ως και άλλων δεν αναφέρονται; Όταν πουθενά δεν αναφέρονται οι σφαγές των αμάχων, αρχιερέων, ιερέων και μοναχών; Όταν η Μικρασιατική καταστροφή ορίζεται ως «η Ελληνική ήττα στη Μικρασία»; Όταν λέξεις όπως «ξεριζωμός», «χαμένες πατρίδες» κ.α. απουσιάζουν παντελώς; Όταν παρασιωπά και παραγνωρίζει την αποφασιστική συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας τόσο στην επιβίωση του Ελληνισμού τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όσο και στην Εθνεγερσία; Είναι χαρακτηριστικό ότι η λέξη «Εκκλησία» δεν υπάρχει στο βιβλίο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ως θεσμός είναι ανύπαρκτη για τους συντάκτες του βιβλίου. Αντί αυτής χρησιμοποιείται ο όρος «θρησκεία».

Και αν ακόμα ευσταθεί το επιχείρημα ότι το βιβλίο αποβλέπει στην δημιουργία ιστορικής κρίσης και συνείδησης (σαφώς μονόπλευρης) παραμένει αναπάντητο το ερώτημα: Συμβάλλει όμως στην δημιουργία Εθνικής συνείδησης και ταυτότητας; Μπορεί να γίνει ίσως αποδεκτό ότι στην σφαίρα του ιδιωτικού βίου και στην ελεύθερη αγορά ιδεών και προϊόντων ο καθένας είναι ελεύθερος να γράφει ή και να διαγράφει την Ιστορία, σύμφωνα με τις αντιλήψεις του και τις επιθυμίες του ή τις εντολές του και τις ιδιορρυθμίες του. Στην Δημόσια Διοίκηση όμως έχει το δικαίωμα ο καθένας να τις εισαγάγει στην Παιδεία των Ελληνοπαίδων και μάλιστα εν ονόματι του Ελληνικού Κράτους;