ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΙΣΑΜΟΥ & ΣΕΛΙΝΟΥ
ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 1.105/Φ.5.1 Εν Κισάμω τη 2α Μαρτίου 2021
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Μ. ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
(1/2021)
Πρός
Τόν Ιερό Κλήρο, τίς Μοναστικές Αδελφότητες
καί τόν φιλόθεο λαό τών Επαρχιών Κισάμου καί Σελίνου
«Ἀληθής νηστεία ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις»
(Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)
Ἀδελφοί μου,
Στήν ἀπαρχή τῆς Ἄνοιξης, τῆς πιό ὄμορφης, χαρούμενης καί ἐλπιδοφόρας περιόδου τοῦ ἔτους, ὅπου ἡ ζωή καί πάλι ἀνασταίνεται στήν φύση καί ἡ δημιουργία ξυπνᾶ ἀπό τήν νάρκη τοῦ χειμῶνα, σέ αὐτή τήν ὄμορφη καί ξεχωριστή περίοδο τοῦ χρόνου, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μᾶς καλεῖ νά ἀφυπνιστοῦμε ἀπό ἑνός ἄλλου εἴδους νάρκη καί ρᾳθυμία. Αὐτῆς τοῦ ἔσω ἀνθρώπου. Μᾶς καλεῖ σέ ἀφύπνιση πνευματική καί ἐγρήγορση ψυχική. Σέ ἕνα ταξίδι ἄνοιξης ἐσωτερικῆς, ἀνάτασης πνευματικῆς, ἀναζήτησης νοήματος ζωῆς. Ταξίδι ἀνεύρεσης τῆς «βαθείας καρδίας μας».
Βιώνουμε καί εἶναι ἀλήθεια, ὅλο αὐτό τό διάστημα, πρωτόγνωρες ἐμπειρίες. Ἡ βίαιη καί ἀπρόσμενη ἀνατροπή τῆς καθημερινότητάς μας, ὁ ὑποχρεωτικός «ἐγκλεισμός» ὄχι μόνο στά σπίτια μας, ἀλλά, κυρίως, στόν ἑαυτό μας, τά ἀπέλπιδα μηνύματα καί ἀκούσματα τῶν καιρῶν, ὡς καί ἄλλα πολλά, μοιάζει νά δημιουργοῦν γύρω μας καί ἀνάμεσα μας ἕνα εἶδος ἀόρατης φυλακῆς, πού μᾶς ἐγκλωβίζει καί μᾶς παγιδεύει. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά ἀπό τήν «αὐθεντική», ὅπως μᾶς λένε, πληροφορία, τήν «περίτεχνη» ἐνημέρωση καί τήν «πολύπλοκη» εἰδησιογραφία. Ζοῦμε τήν ἐρημιά τοῦ ἑαυτοῦ μας καί τήν ἀποξένωση τοῦ ἄλλου. Ζωή ἀνέραστη καί ἀνελεύθερη, φυλάκιση στό «ἐγώ». Μᾶς παίρνει τό πᾶν· τήν ψυχή, τό νόημα. Μᾶς δίνει τό μηδέν· φευγαλέες ἱκανοποιήσεις. Μᾶς μετατρέπει σέ δούλους, ἀφοῦ τίποτε δέν ὑποδουλώνει τόν ἄνθρωπο πιό πολύ ἀπό τό "πολλῶν δείσθαι". Πολλοί ἀπό ἐμᾶς ἔχουμε τήν αἴσθηση, νιώθουμε, «σάν ποντικοί μέσα στήν φάκα», κατά τήν ρήση τοῦ ὁσίου πατρός Ἰουστίνου Πόποβιτς. Τώρα πιά μπορεῖ νά εἶναι σκοτάδι ἔξω. Βαθιά ἡ νύχτα καί ἴσως νά κρατήσει πολύ. Σπάσαμε τά δεσμά, ἀλλά χάσαμε τούς δεσμούς μας· ἀποδεσμευτήκαμε, ἀλλά καί ἀποξενωθήκαμε· γίναμε μοναδικοί καί συνάμα μοναχικοί, δίχως τελικά νά γευόμαστε ἀληθινή χαρά καί εἰρήνη. Μοιάζουμε σάν καράβι στή φουρτουνιασμένη θάλασσα χωρίς πυξίδα καί προσανατολισμό.
Μέσα σέ ὅλα αὐτά γεννᾶται εὔλογα τό ἐρώτημα: Πῶς θά ὁδηγηθοῦμε στήν γῆ τῆς ἐλευθερίας; Πῶς θά λυτρωθοῦμε ἀπό τήν φυλακή τοῦ ἑαυτοῦ μας; Ἀπαντᾶ καί πάλι ὁ π. Ἰουστίνος Πόποβιτς: «Οἱ ἀρετές μᾶς βοηθοῦν γιά τήν ὀρθή γνώση τοῦ ἑαυτοῦ μας». Κατάδυση ἐσωτερική, λοιπόν, χρειάζεται· ἀληθινή αὐτογνωσία, «ἔνδον σκάπτε». Νά ἀνακαλύψουμε τόν ἔσω ἄνθρωπο, τόν ἀληθινό μας ἑαυτό. Χρησιμοποιώντας ὡς ὄχημα ὄχι τόν φιλοσοφικό στοχασμό ἤ ἄλλες τεχνικές τῆς ψευδώνυμης γνώσης πού θά μᾶς ὁδηγήσουν σέ ἀκόμα μεγαλύτερη φυλάκιση καί βαθύτερο σκοτάδι, ἀλλά τήν ἀληθινή ἐκείνη γνώση πού χαρίζει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ πού φωτίζει τόν νοῦ καί καθαρίζει τήν καρδιά. Μέ τήν ἑκούσια ἄσκηση, τήν αὐτοκριτική, τήν μετάνοιά μας καί τό ἀσκητικό μας φρόνημα. Ταξίδι ἐσωτερικό στήν «βαθεία καρδία μας» πού ὁδηγεῖ στήν ἐσωτερική μεταμόρφωση, στήν «ἀλλοτρίωση τῶν κακῶν», ὅπως σημειώνει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Καί ποιά εἶναι αὐτά τά κακά; Συμπληρώνει ὁ ἴδιος: «ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχῆς, ἐπιθυμιῶν χωρισμός, καταλαλιᾶς ψεύδους καί ἐπιορκίας. Ἡ τοῦτον ἔνδεια νηστεία ἐστί ἀληθής καί εὐπρόσδεκτος».
Αὐθύπαρκτη γνώση τοῦ ἑαυτοῦ μας δέν ὑπάρχει. Ἀπατᾶται ὅποιος ἐγκλωβίζεται στήν ψευδαίσθηση αὐτή. Ἀπαραίτητη προϋπόθεση ἀληθινῆς αὐτογνωσίας ἡ ἀλλοτρίωση τῶν κακῶν, ἡ ἀναζήτηση τῆς εἰρήνης τῆς καρδιᾶς. «Βρές τήν εἰρήνη στήν καρδιά σου καί χιλιάδες κόσμος θά σωθεῖ», θά πεῖ ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ.
Ἰδού, λοιπόν, ἀδελφοί, ὁ πλοῦτος καί ἡ ὀμορφιά τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς πού ἀνοίγεται καί πάλι ἐνώπιόν μας ὡς «καιρός», εὐκαιρία ἀληθινῆς, οὐσιαστικῆς γνώσης τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ἡ Μεγάλη Σαρακοστή δέν εἶναι, ὅπως κάποιοι ἰσχυρίζονται, περίοδος ἀπαγορεύσεων καί στερήσεων. Ἀντιθέτως εἶναι «καιρός» ἐλευθερίας, εὐκαιρία ἐσωτερικῆς μεταμόρφωσης τοῦ ἀνθρώπου· πνευματικῆς ἀναγέννησης· συμφιλίωσης, ἐσωτερικῆς ἐργασίας καί μετανοίας· μέ τήν ἐμπειρία τῆς χαρᾶς, τοῦ ἐνθουσιασμοῦ καί τῆς προσδοκίας τῆς Θεϊκῆς παραμυθίας. Ἀναζήτηση πνευματικῆς αἴσθησης· ἄρνηση τῆς ἀνέλπιδης ἐκκοσμίκευσης τῆς ὕπαρξής μας καί ἀποκατάσταση σχέσης μέ τόν Θεό καί τόν ἑαυτό μας. Καλλιέργεια βιώματος χάριτος καί μαρτυρία ἁγιότητος.
Ἄς ἐμπιστευτοῦμε, λοιπόν, αὐτή τήν Μεγάλη Σαρακοστή τήν «πολυκλινική τῆς Ἐκκλησίας μας», (π. Ἰ. Ρωμανίδης), ἀποβάλλοντας κάθε εἴδους ἄγχος, φόβο, ἀμφισβήτηση καί ἀπελπισία. Ἀφήνοντας τίς λύσεις στόν Θεό καί ὄχι στόν ἑαυτό μας. Γιά νά ὁδηγηθοῦμε στήν ἐσωτερική χαρά, τήν εἰρήνη τῆς καρδιᾶς, τήν ἀληθινή γνώση τοῦ ἑαυτοῦ μας, τήν ἀλλοτρίωση τῶν κακῶν, τήν ἐλευθερία τῆς ψυχῆς.
Ἄς γίνει ἡ ὄμορφη αὐτή περίοδος ταξίδι καί εὐκαιρία νά ὁδηγηθοῦμε ἀπό τήν αὐτογνωσία στήν Θεογνωσία.
Καλή Ἁγία Τεσσαρακοστή. Καρποφορούμενοι παρά Θεοῦ οἱ πνευματικοί μας ἀγῶνες.
Μετά πολλῆς τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης καί εὐχῶν,
Ὁ Ἐπίσκοπός σας,
† Ὁ Κισάμου & Σελίνου
ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ
