Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κισάμου & Σελίνου κ.κ. Αμφιλοχίου
Eσύ έχεις άγχος; Ερώτηση που όλοι απαντούν πως αυτονόητα όλοι έχομε άγχος. Ο καθένας μας μιλάει σε κάποιον και λέει πώς βιώνει το άγχος του προσωπικά. Τι είναι το άγχος τελικά; Φόβος; Ανασφάλεια; Πανικός; Αβεβαιότητα; Κατάσταση που κυριεύει την ψυχή μας;
Οι ειδικοί επιστήμονες διακρίνουν δύο είδη άγχους: α) Το φυσιολογικό άγχος, που είναι μία χρήσιμη και φυσιολογική αντίδραση που προετοιμάζει τον οργανισμό να αντιμετωπίσει μία επικείμενη απειλή και β) το παθολογικό άγχος που είναι υπερβολικό σε σχέση με το ερέθισμα που το προκαλεί. Έχει τις ρίζες του περισσότερο σε μία ενδόμυχη ανασφάλεια και λιγότερο στις αντίξοες συνθήκες του περιβάλλοντος. Σε αρκετές δε περιπτώσεις εκδηλώνονται περιοδικές εξάρσεις του παθολογικού άγχους με επώδυνα συμπτώματα για τον άνθρωπο σε σωματικό και ψυχικό επίπεδο, όπως: καρδιακές αρρυθμίες, φόβος λιποθυμίας, δυσκολία αναπνοής, κόμπος στον λαιμό, βάρος στο στήθος, δυσκολία στην συγκέντρωση, στεγνό στόμα, μυϊκή ένταση, κ.ά.
Το νιώθομε σαν απειλή που έρχεται ή που έφυγε, ή φοβόμαστε ότι κάτι θα γίνει και μόνο που το σκεπτόμαστε αγχωνόμαστε. Αποτέλεσμα; Φεύγει η ζωή χωρίς να προλάβομε να δούμε ούτε ένα ηλιοβασίλεμα, ούτε μία ανατολή. Είμαστε εδώ στο τώρα και σκεφτόμαστε το μετά, κινούμαστε μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος και χάνομε το παρόν. Ο Θεός όμως έδωσε όλη αυτή την ομορφιά γύρω μας για να την χαρούμε, όμως εμείς τρέχομε χωρίς να ξέρομε γιατί τρέχομε και τρέχομε προς το τέλος χωρίς να απολαμβάνομε το παρόν, το σήμερα. Αν όμως πιστεύαμε ότι η ζωή είναι δώρο του Θεού, τότε θα στενοχωριόμαστε όχι συνέχεια, αλλά μία φορά για το πρόβλημα, κι’ αν ερχόταν.
Συνεπώς, τι είναι το άγχος; Τελικά το άγχος είναι ένα ψέμα που ζούμε μόνοι μας, το πλάθομε μόνοι μας, το δημιουργούμε και μάς βασανίζει. Το πρόβλημα του ανθρώπου που υποφέρει από διαταραχή άγχους, σημειώνουν οι ειδικοί, δεν είναι λογικό αλλά ψυχολογικό. Φανταζόμαστε, νομίζομε, πλάθομε σενάρια, φοβόμαστε, υποπτευόμαστε, αγχώνομε και αγχωνόμαστε χωρίς να ξέρομε την αιτία. Τι μας λείπει λοιπόν; Τι φταίει; Άν έχομε αληθινή πίστη στο Θεό δεν χρειάζεται να ξέρομε τα αυριανά και τα μεθαυριανά, ο Θεός τα χρήσιμα μάς τα έχει πει, μάς έχει δώσει αυτά που μάς ωφελούν. Το θέμα λοιπόν είναι να τρέχομε, να κάνομε τις δουλειές μας, αλλά η ψυχή μας να μην τρέχει, να στέκεται ακίνητη μπροστά στον Χριστό, να είναι αφημένη μπροστά στον Χριστό. Άς αφήσομε να κάνει κάτι και ο Θεός, ας Τον εμπιστευτούμε περισσότερο. Άς τρέξομε με την αγάπη μας, με την προσευχή μας. Όταν όλα θέλομε να περνάνε από το κεφάλι μας δεν τα χωρά όλα ο νους μας.
Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να κληρονομήσει κανείς αυτή την αγχωτική κατάσταση της ψυχής μας και δεν υπάρχει μεγαλύτερη δωρεά από το να μεταδώσομε ηρεμία, γαλήνη. Άν θέλομε τα παιδιά μας να μην έχουν άγχος ας δημιουργήσομε γύρω μας κλίμα γαλήνης, ασφάλειας, ηρεμίας, να μην διστάζουν να μάς πουν την αλήθεια, να μην αποθαρρύνονται, να μην απογοητεύονται. Η παρουσία μας, το πέρασμά μας να είναι πηγή ηρεμίας για τους άλλους. Τι μεγαλύτερο δώρο! Δεν έχομε χρήματα; Άς δώσομε στα παιδιά μας τον πλούτο της απλότητας. Απλή ψυχή, απλή σκέψη, απλή ζωή, απλή συμπεριφορά. Αυτός είναι ο πλούτος, να μάθει από εμάς την έλλειψη του άγχους. Να πει το παιδί: έχω ένα πατέρα, μια μάνα ήρεμη, εμπιστοσύνης στο Θεό, που για όλα εμπιστεύεται τον Θεό. Αυτό είναι το πάν· «Εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα». Να αφήσομε τα πάντα στην αγκαλιά του Θεού.
Άν θέλομε λοιπόν να χαρούμε την ζωή, η συνηθισμένη ευχή που λέμε «χρόνια πολλά», χρειάζεται να βρούμε τις προϋποθέσεις και τα μυστικά να ζούμε όχι μόνο χρόνια πολλά αλλά και καλά, δηλαδή να ζούμε χωρίς άγχος, χωρίς την αγωνία, το σαράκι που τρώει πολλές φορές την ψυχή μας. Πώς θα το πετύχομε αυτό; Είναι απλά τα πράγματα. Τι έκανε ο Χριστός όταν στην θαλασσοταραχή, στο πλοίο οι μαθητές Του ταραγμένοι και αγχωμένοι Τον ξύπνησαν γιατί φοβήθηκαν πώς θα βουλιάξουν; Άπλωσε τα χέρια Του και η θάλασσα ηρέμησε. Αυτό είναι. Εκείνος απλώνει και μάς δίνει το χέρι Του, ας απλώσομε και εμείς τα δικά μας να Τον συναντήσομε, να γίνει αυτή η μετάγγιση της ειρήνης, της γαλήνης, της ηρεμίας. Ας αλλάξομε τον τρόπο που βλέπομε την ζωή, ας την δούμε με τα μάτια του Χριστού. Βαπτισμένη μέσα στον Θεό και τότε θα τα δούμε όλα με άλλη προοπτική. Αλλιώς την αρρώστια, την οικογένεια, τα παιδιά, την δουλειά. Αν μπορέσομε να τρυπήσομε τα νέφη αυτού του κόσμου, του αγχωτικού, θα μπει το φώς του Θεού στη ζωή μας και όλα θα τα αντιμετωπίσομε διαφορετικά.
Συμπέρασμα: Το πρόβλημα του άγχους τελικά οφείλεται στο ότι δεν έχομε καταλάβει πώς ο Θεός μάς αγαπά, αν νιώσομε την αγάπη του Θεού θα μας πάρει όλα τα προβλήματα της ζωής και το άγχος. Τα αδιέξοδα στο παράλογο άγχος μας δεν βρίσκονται μπροστά μας, αλλά στο μυαλό μας. Η διέξοδος θα είναι να κοιταζόμαστε πιο συχνά στον καθρέπτη που είναι ο λόγος του Θεού και να Τον παρακαλούμε να νιώθομε την αγάπη Του για να φεύγει κάθε φόβος, κάθε ανασφάλεια, για το παρόν και το μέλλον.