ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΙΣΑΜΟΥ & ΣΕΛΙΝΟΥ
Αριθμ. Πρωτ. 1.801/Φ.5.1 Εν Κισάμω τη 11η Δεκεμβρίου 2009
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 7/2009
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Προς
Τον Ιερό Κλήρο, τις Μοναστικές Αδελφότητες
και τον φιλόθεο λαό των Επαρχιών Κισάμου και Σελίνου
«Το μεγαλύτερο και ύψιστο μυστήριο και παραδοξο είναι το γεγονός ότι ο Υιός και άσαρκος Λόγος του Θεού έλαβε θνητό – ανθρώπινο σώμα. Το να θελήσει να γίνει άνθρωπος, ενώ ήταν Θεός και να ανεχθεί να ταπεινωθεί τόσο, όσο ούτε ο ανθρώπινος νους δύναται να χωρέσει, αυτό είναι το πλέον φρικτό και ακατάληπτο».
(Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος)
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Για άλλη μία φορά καλούμεθα να ζήσομε και να εορτάσομε την μεγάλη ημέρα και εορτή της ελεύσεως της ζωής και της ελπίδας στον κόσμο, της Γεννήσεως του Χριστού μας, την μητέρα και ρίζα των εορτών, τα Χριστούγεννα. Για την Εκκλησία τα Χριστούγεννα είναι η εορτή που βοηθά τους πιστούς να ζήσουν την Ενσάρκωση και Ενανθρώπηση του Χριστού όχι ως ένα γεγονός του καιρού εκείνου, αλλά ως μία ζώσα πραγματικότητα του σήμερα. Εξάλλου για την συνείδηση της Εκκλησίας αυτό θα πει εορτάζω: «ξεφεύγω από τον χρόνο μου και από τον τόπο μου, και εισέρχομαι στην αιώνια ώρα, στο αιώνιο παρόν του Θεού για να ζήσω την ιστορία Του ως ιστορία μου, για να βιώσω την ζωή Του ως ζωή μου». «Σήμερον γεννάται» ψάλλει τις ημέρες αυτές η Εκκλησία μας και καταλύει τα χρονικά και τοπικά όρια της ιστορικής πραγματικότητος, μεταφέροντας τους πιστούς σε ένα διαρκές παρόν. Έτσι εισέρχεται το θεϊκό μέσα στην ιστορική πραγματικότητα.
Εύλογα ερωτούν πολλοί: Τι νόημα έχουν, άραγε, τα Χριστούγεννα; Πως τα βιώνουμε και τι ωφελούμαστε, από τον τρόπο που τα εορτάζουμε; Πόση ομορφιά, πόση ελπίδα και χαρά μπορούν να φέρουν στη ζωή μας οι στολισμοί των σπιτιών, των καταστημάτων και των δρόμων μας; Είναι γεγονός ότι πρωτεύουσες του κόσμου, πόλεις και χωριά ανταγωνίζονται τούτες τις μέρες σ’ ένα εορταστικό παραλήρημα, στο ξόδεμα της ελπίδας. Ακόρεστα τα ένστικτα του ανθρώπου, απίστευτα εφευρετική η αγορά. Τα Χριστούγεννα γίνονται το πρόσχημα και ο Χριστός το άλλοθι. Το γιορτινό τραπέζι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Δόλωμα ο 13ος μισθός. Πολιτικές αντιπαραθέσεις στα τηλεοπτικά παράθυρα για τα αγαθά ευρείας κατανάλωσης με μπόλικη δόση υποκρισίας. Πλειοδοσία αισθημάτων και… απόσβεση ενοχών!
Και μέσα στους στολισμένους και φωταγωγημένους δρόμους των πόλεων, στην κοσμοσυρροή των πολυκαταστημάτων, κυκλοφορεί ανατριχιαστικά η παγωνιά της απουσίας του Θεού. Περιοριζόμαστε έτσι «στη γέννηση του ηθικολόγου Ιησού, του ακινδύνου Χριστού των κηρυγμάτων, των στερεότυπων ευχών, του ρομαντικού Ναζωραίου των παραισθήσεων», όπως σημειώνει σύγχρονος στοχαστής. Με στατιστικές και μελέτες πασχίζουν κοινωνιολόγοι και ψυχολόγοι να εξηγήσουν την έκρηξη του παραλογισμού και της ανομίας, να λύσουν το αίνιγμα της αντίφασης που κρύβεται στη συνωμοσία της χαράς. Κουρασμένα Χριστούγεννα… Ζωή εκπτώσεων που γίνεται επιβίωση. Βαριά και πηχτή η νύχτα των συνειδήσεων. Περισσότερο έντονη η μελαγχολία των μεθεόρτιων στιγμών.
Στον αντίποδα του αγοραίου κοσμοπολιτισμού των Χριστουγέννων ο μυστικός κόσμος της παράδοσης που γέννησε το ήθος αυτού εδώ του τόπου, μπολιασμένος με την πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στη γλώσσα και τη ζωή της Εκκλησίας τα Χριστούγεννα σημαίνουν Σάρκωση. Σάρκωση θα πει πως ο απερινόητος, απρόσιτος και άκτιστος Θεός ταπεινώνεται και γίνεται ένα με τη φθαρτή και θνητή φύση μας. Πραγματικά, όχι φανταστικά. Γίνεται πλήρης, όμοιος με μας άνθρωπος, αποκτά σάρκα και οστά. Αδειάζει η θεότητα μέσα στο κορμί της ανθρωπότητας από αγάπη και μόνον. Σκάνδαλο για τη λογική, τρέλα ακατανόητη. «Μυστήριον ξένον ορώ και παρόδοξον» ψάλλει ο υμνωδός της Εκκλησίας. Μόνο με πίστη, δηλαδή εμπιστοσύνη, χωρίς όρους και όρια βιώνεις τέτοια αποκάλυψη. Ρίσκο, τελικά, η πιστή στο Θεό – όπως και στον έρωτα – δεν έχει ασφαλίσεις, κατοχυρώσεις, αποδείξεις. Διακινδυνεύεις, χάνεις η κερδίζεις τα πάντα. «Κι’ όποιος δεν απελπίστηκε απ’ όλα δεν τρέχει κοντά στον Θεό», θα μας πει ο Κόντογλου. Αυτό είναι το μεγαλείο της Σάρκωσης, η γιορτή των Χριστουγέννων! Και μία τέτοια θεολογία και φιλοσοφία ζωής που πιστεύει σ’ αυτήν, είναι που γέννησε τον πολιτισμό που ξέρει γιατί γιορτάζει τα Χριστούγεννα. Πολιτισμό γιορτής με επίγνωση, δίχως φαντασιώσεις, ηθικισμούς και λυρικές εξάρσεις. Πολιτισμό που σαρκώθηκε και αποτυπώθηκε διαχρονικά.
Τούτη την παράδοση που δίνει μέτρο ζωής υποτιμούμε σήμερα πολλοί από εμάς από παχυλή άγνοια, την πουλάμε στα ανταλλακτήρια της ιστορίας, την κάνουμε μουσείο για τους ξένους. Βιαζόμαστε να υιοθετήσουμε μία παγκόσμια κοινωνία, όπου οι πολίτες θα χαρακτηρίζονται από μία ισοπεδωτική ομοιομορφία και ένα συγκρητιστικό πνεύμα. Λησμονούμε πως ο γνήσιος εμπλουτισμός που μπορεί να προκύψει από την επικοινωνία μεταξύ των πολιτισμών δεν θα υπάρξει παρά μόνον όταν, μέσα από τον διάλογο, ο κάθε πολιτισμός θα διατηρήσει την ιδιομορφία του και την ταυτότητά του. Ανυποψίαστοι, γονατισμένοι και γυμνοί απομείναμε έτσι να γιορτάζουμε Χριστούγεννα…
Κι όμως… ο καινούργιος κόσμος έχει γεννηθεί, γεννιέται και είναι εδώ. Ο Θεός έστειλε τον Υιό Του να γίνει άνθρωπος και να λυτρώσει από τις αμαρτίες τους ανθρώπους. Το πραγματικό νόημα υπάρχει εκεί έξω και μας περιμένει. Φτάνει μόνο να σκύψουμε ταπεινά πάνω από το μικρό Χριστό και σίγουρα θα μας το ψιθυρίσει.
Μετ’ ευχών
και πολλής της εν Κυρίω Τεχθέντι αγάπης,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Κισάμου & Σελίνου
ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ