Ενορία Γριμβιλιανών – Κολυμβαρίου δεν είχε την ίδια μορφή πάντοτε, αλλά παρουσίαζε μία συνεχή εξέλιξη καθώς η πορεία της στην ιστορία ήταν κοινή με αυτή της κωμόπολης. Εάν μάλιστα ανατρέξουμε στην πρόσφατη ιστορία θα παρατηρήσουμε ότι μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα η ενορία συγκροτούνταν από τον οικισμό κυρίως των Γριμβιλιανών.
Την περίοδο της τουρκοκρατίας, σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες και πληροφορίες, ο οικισμός των Γριμβιλιανών είχε δύο μονάχα μικρές Εκκλησίες. Η πρώτη βρίσκονταν κοντά στην τουρκική κατοικία του Γριμπίλη, στη σημερινή θέση του Ι. Ναού του Αγίου Νικολάου, ενώ η δεύτερη στη σημερινή θέση του Ι. Ναού του Αγίου Γεωργίου. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο οικισμός φαίνεται να είχε μεγαλώσει και οι ανάγκες των κατοίκων επέβαλαν την ανοικοδόμηση ενός μεγαλύτερου ναού. Έτσι στις 26 Μαΐου του 1880 κατεδαφίζεται η δεύτερη Εκκλησία, για να ξεκινήσουν οι εργασίες της οικοδόμησης του έως σήμερα σωζόμενου Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου.
Οι εργασίες για τη θεμελίωση ξεκίνησαν στις 10 Ιουνίου 1880 υπό την επιστασία του μεγάλου αρχιτέκτονα της εποχής Παναγιώτη Πετριγιάννη. Με την συνεισφορά της Ιεράς Μονής Γωνιάς και των κατοίκων του χωριού οι εργασίες της ανοικοδόμησης του ναού προχωρούσαν με ταχύτατους ρυθμούς, είχε άλλωστε ο αρχιτέκτονας περισσότερους από πενήντα βοηθούς. Στις 12 Ιουνίου 1881 ο θόλος του κυρίως Ναού «κλείνει» παίρνοντας ο αρχιτέκτονας ως δώρο το ποσό των 107,20 γροσιών. Το έτος 1887 ο ναός εγκαινιάζεται, σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται πάνω από την είσοδο, χωρίς όμως να έχει τοποθετηθεί το εικονοστάσιο. Αυτό προσδιορίζεται ότι τοποθετήθηκε στο διάστημα 1898-1901, (από τον ξυλόγλυπτη Δημήτριο Παπαδάκη), με εικόνες που αγιογραφήθηκαν από τον Νικόλαο Βλαχάκη.
Ο ναός του Αγ. Νικολάου ανακατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1950 από τον μακαριστό εφημέριο Θεοδόσιο Κουμαδωράκη καθώς είχε υποστεί μεγάλες ζημιές από το πέρασμα του χρόνου η και από τους πρόσφατους τότε πολέμους. Η άποψη αυτή ενισχύθηκε μετά την ανεύρεση μεγάλου αριθμού οστών στο εσωτερικό του.
Εκτός από αυτούς τους δύο ναούς, στο Κολυμβάρι βρίσκονται άλλοι τρεις. Πρόκειται για τα παρεκκλήσια της Ιεράς Μονής Γωνιάς των Αγίων Αντωνίου και Αγίου Κυπριανού και το ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Κλαδουριανών που ανήκει σήμερα στην ενορία Κολυμβαρίου, όλα κτίσματα του 17ου αιώνα. Το Κολυμβάρι όμως σταδιακά αναπτυσσόταν με συνέπεια να θεωρείται επιτακτική η ανάγκη της ανοικοδόμησης ενός νέου Ναού.
Η Ενορία σήμερα
Η Ενορία Κολυμβαρίου έχει την ευλογία να γειτνιάζει με την Ιερά Μονή Οδηγήτριας η Γωνιάς. Η συμβολή της Μονής στην ιστορία και στη ζωή των κατοίκων του Κολυμβαρίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής θεωρείται αναμφισβήτητη. Μάλλον γι’ αυτό το λόγο κατέφυγε σ’αυτήν ο μακαριστός εφημέριος της Ενορίας Θεοδόσιος Κουμαδωράκης, ζητώντας λύση στο αδιέξοδο στο οποίο είχε περιέλθει, όταν μάταια αναζητούσε οικόπεδο για την ανέγερση του νέου Ναού. Έτσι με την παραχώρηση από την Ι.Μ. Γωνιάς η Ενορία απέκτησε στις 14 Ιανουαρίου 1992 οικόπεδο τεσσάρων στρεμμάτων υπό την μορφή της ανταλλαγής. Στις 20 Αυγούστου 1993 ο πρώην Μητροπολίτης Κισάμου & Σελίνου κ.κ. Ειρηναίος θεμελίωσε το νέο Ναό. Με την συμβολή της Ιεράς Μητρόπολης, τον αγώνα της ερανικής επιτροπής και την συμπαράσταση των κατοίκων ο ναός θα γίνει πραγματικότητα και στις 7 Νοεμβρίου 1998 θα εγκαινιαστεί προς τιμήν της Αγίας Μαρίνης.
Πρόκειται για ναό Βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδή με τρούλο τρίκλιτο, του οποίου τα παρεκκλήσια είναι αφιερωμένα προς τιμήν των τριών Ιεραρχών και της Αγίας Αικατερίνης, αντίστοιχα. Ο Ιερός Ναός της Αγίας Μαρίνας (φωτογραφία) εγκαινιάστηκε, πριν τοποθετηθεί το τέμπλο, που φιλοτέχνησαν οι ξυλόγλυπτες Φουντουλάκης Γεώργιος, Μπιτσάκης Γεώργιος και η αγιογράφος Χριστίνα Βακάκη. Αυτό τοποθετήθηκε αργότερα στις 2 Απριλίου 2002 και θεωρείται πρωτότυπο και αξιόλογο κατά κοινή ομολογία. Ο Ιερός Ναός της Αγίας Μαρίνας θεωρείται ημιτελής, αφού μέχρι σήμερα δεν έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες για τα κωδωνοστάσια και τον περιβάλλοντα χώρο, ενώ προβλέπεται Ενοριακό Πνευματικό κέντρο.
Σήμερα στον Ιερό Ναό της Αγίας Μαρίνας λαμβάνουν χώρα όλες οι επίσημες τελετές του Δήμου Κολυμβαρίου.
Οι Εφημέριοι της Ενορίας
Οι Εφημέριοι που υπηρέτησαν στην Ενορία Κολυμβαρίου – Γριμβιλιανών, όπως είναι φυσικό είναι πάμπολλοι. Εμείς θα περιοριστούμε επιγραμματικά να αναφερθούμε στον τελευταίο μονάχα αιώνα. Μέχρι το 1940 όλοι ανεξαιρέτως οι εφημέριοι της Ενορίας προέρχονταν από την Ιερά Μονή Γωνιάς. Αυτοί ήταν οι:
- Μεθόδιος Πατεράκης
- Χρύσανθος Σκαράκης(προηγούμενος)
- Σωφρόνιος Κωνσταντακάκης (προηγούμενος)
- Αγαθάγγελος Σταματάκης (προηγούμενος)
- Ιωακείμ Λατεινάκης και
- Παρθένιος Αναγνωστάκης.
Το 1940 μετά την διεξαγωγή ψηφοφορίας για τη κενή οργανική θέση της Ενορίας ανέλαβε ο Θεοδόσιος Κουμαδωράκης μέχρι τις 6 Απριλίου του 1998, οπότε και ανέλαβε τα καθήκοντά του ο γράφων Εφημέριος Διονύσιος Νταουντάκης.