«Ο καθένας είναι ένοχος για όλα και απέναντι σε όλους», θα πει ο μεγάλος Ντοστογιέφσκι, με το στόμα του γέροντα Ζωσιμά. Υπερβολικός και παράλογος ο λόγος αυτός θα απαντήσει η προσβεβλημένη λογική μας, ο… «εξωτερικός» νους, ο οποίος θέλει τα πάντα να ερμηνεύει και να εξηγεί, σύμφωνα με το πεπερασμένο όριο του. Νους που μοιάζει σαν όλους εκείνους της εποχής του Χριστού, οι οποίοι λίγο πριν το Πάθος Τον ενέπαιζαν και Τον ειρωνευόταν, λέγοντας: «άλλους έσωσεν, εαυτόν ου δύναται σώσαι» (Ματθ. 27,42), μη μπορώντας και η δική τους λογική να κατανοήσει ότι αυτοί οι…. «άλλοι», είναι ο Ίδιος ο Χριστός. Και πως όταν ο Χριστός έσωζε και σώζει τους.. «άλλους», ελευθερώνοντας τους, ελευθερώνοντας μας, από τα δεσμά του θανάτου και της αμαρτίας, σώζει τον εαυτό Του. Καθώς οι.. «άλλοι» είναι Εκείνος. Για τούτο και στις μέρες μας βλέπουμε να μην μπορεί να γίνει κατανοητό ούτε αποδεκτό από πολλούς η αλήθεια πως, σε ότι αφορά την πίστη, ο πιο θανατηφόρος ιός είναι να ζει ο πιστός μακριά από το Θεό. Να στερείται δηλ. την Θεοκοινωνία, η οποία βιώνεται ως τρόπος και στάση ζωής και κορυφώνεται δια του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, της Θείας Κοινωνίας. Μυστήριο δια του οποίου ο πιστός γίνεται «σύσσωμος και σύναιμος» Χριστού. «Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου του αίμα, εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ» (Ιω. 6,56). Ταυτόχρονα δε, ο πιστός, ενώνεται και με τους εν Χριστώ αδελφούς του. «Ίνα πάντες εν ώσιν». Αυτή η ενότητα πραγματώνεται μόνο εντός του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.
Όχι δεν είναι μοντάζ, ούτε στημένη φωτογραφία, πολλώ δε μάλλον δεν είναι.. «fake», για να χρησιμοποιήσω ορολογία που μπήκε στην ζωή μας, μαζί με τον… κορωνοϊό. Είναι ο Γιαννάκης, ένα χαριτωμένο και πανέξυπνο παιδί της Ε΄ Δημοτικού που μεγαλώνει μέσα σε μια ευλογημένη οικογένεια. Ο Γιαννάκης λοιπόν ήρθε το απόγευμα της Κυριακής των Βαΐων, πριν την έναρξη της Ακολουθίας του Νυμφίου και πριν.. κλειδώσουμε τις θύρες του Μητροπολιτικού μας Ναού, ήρθε στο ιερό, όπου ετοιμαζόμεθα για την έναρξη της Ακολουθίας. Χώρος γνώριμος, οικείος και αγαπημένος για εκείνον. «Γιαννάκη αυτές τις μέρες δεν θα μας βοηθήσεις στο ιερό, χρειάζεται να μείνεις σπίτι σου για να είσαι καλά με την οικογένεια σου», του είπα. «Εμένα ο Χριστός με αγαπά και άμα είμαι εδώ θα είμαι καλά, εδώ θέλω να είμαι», μου απάντησε κοιτώντας με στα μάτια και περιμένοντας να συμφωνήσω μαζί του και «να μείνει εδώ». «Σε αγαπά, του ανταπάντησα, γι΄ αυτό και θέλει να μείνεις στο σπίτι σου». Ακολούθησε σιγή. Δάκρυσε και σε λίγο έφυγε, κοιτώντας με γεμάτος παράπονο και απορία. Σιώπησα… Κλειδώσαμε τις θύρες και άρχισε η Ακολουθία. Ο Γιαννάκης το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης και ενώ καθόταν μπροστά από την τηλεόραση του σπιτιού του μαζί με τους γονείς του, μόλις άρχισαν να διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια, αυθόρμητα και χωρίς να πει τίποτα στους γονείς του, σηκώθηκε πήγε στην γωνία του σαλονιού τους όπου έχουν δημιουργήσει ένα προσευχητάριο, πήρε ένα κερί και σε κάθε Ευαγγέλιο το άναβε και έστεκε δίπλα από τον Ιερέα που διάβαζε το Ευαγγέλιο!
Μεγάλη Εβδομάδα…. πάθος πριν το Πάθος του Νυμφίου Χριστού γεύεται ο Χριστιανικός κόσμος ανά την οικουμένη. Ο φόβος και ο πανικός της ανθρωπότητας μπροστά στην αόρατη απειλή της πανδημίας που στο πέρασμα της σκορπά πόνο, οδύνη, κλαυθμό και οδυρμό οδήγησαν και τους Χριστιανούς, όπου γης, στην στέρηση της βιωματικής συμμετοχής τους στην λατρευτική και λειτουργική ζωή της Μ. Σαρακοστής και τώρα… και σε αυτή της Μεγάλης Εβδομάδας. Τι εσωτερική συντριβή! Τι πόνος και οδύνη ψυχής!
Ερέθισμα για τον προβληματισμό μου αυτό μου έδωσε ερώτηση που δέχθηκα από συνομιλητή μου. «Σεβασμιώτατε τι θα κάνουν το Άγιο Φως που λένε ότι θα έρθει κανονικά από τα Ιεροσόλυμα, αφού με τα απαγορευτικά-προληπτικά μέτρα αποφυγής διασποράς του ιού δεν μπορεί να διανεμηθεί όχι στην Ελληνική επικράτεια, αλλά ούτε στο λεκανοπέδιο της Αττικής»; η ερώτηση.
Ομολογώ, με όλο αυτό τον ζόφο και το άλγος των ημερών, καθώς όσο εγγίζει η Μεγάλη Εβδομάδα η ψυχή κατωδύνεται και πονά, έτι και έτι περισσότερο, με την στέρηση αυτή της αγαπητικής κοινωνίας του λαού του Θεού, συμπάσχουσα και με την οδύνη του λαού μας, με όλο αυτό τον ζόφο λοιπόν ομολογώ δεν υπήρχαν σκέψεις για το θέμα. Θέτοντας μου όμως ο εκλεκτός συνομιλητής μου το ερώτημα και τον προβληματισμό τον οποίο και ευχαριστώ, διερωτήθηκα και αναζήτησα τι μέλει γενέσθαι; Στην αναζήτηση μου αυτή διαπίστωσα, σύμφωνα με δηλώσεις του καθ΄ ύλην αρμόδιου Υφυπουργού ότι: «Το Άγιο Φως θα έρθει κανονικά στην Ελλάδα….». Στη συνέχεια μιλά για «διαφοροποίηση» της διαδικασίας «λόγω των συνθηκών εξάπλωσης της πανδημίας… με γνώμονα την διαφύλαξη της δημόσιας υγείας». Σαφώς η διαφύλαξη της «δημοσίας υγείας» είναι υποχρέωση όλων μας.
«Την τελευταία λέξη δεν θα την έχει ο θάνατος» (Σωτήρης Τσιόδρας, Καθηγητής Λοιμωξιολόγιας , Εκπρόσωπος Υπουργείου Υγείας)
Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως σήμερα, λίγο μετά την Θεία Λειτουργία που, ως Ιερεύς, τελέσαμε εις το παρεκκλήσιο του Αγίου Οικουμενίου, παρεκκλήσιο του Επισκοπείου μας, των θυρών κεκλισμένων και άνευ πιστών με καταγραφή της Θείας Λειτουργίας δια το σύννομο του γεγονότος (που φτάσαμε αλήθεια)!, Κλεισμένος λοιπόν εις το ημέτερον «ταμιείον», νιώθω την ανάγκη, αφού πλέον η επικοινωνία έπαψε να είναι «πρόσωπο προς πρόσωπο» να κοινωνήσω με την αγάπη σας μέσω του άψυχου, αλλά πρακτικού αυτού τρόπου και μέσου. Εσωτερική ανάγκη- μοίρασμα σκέψεων και λογισμών, κοινών πιστεύω σε πολλούς.
«..Χρειάζεται μόνον να καταστρέψετε στην ανθρωπότητα την ιδέα του Θεού. Όταν ολόκληρη η ανθρωπότητα αρνηθεί τον Θεό, τότε θα τελειώσει όλη η προηγούμενη κοσμοαντίληψη, η προηγούμενη ηθική, και θα ΄ρθει το καινούργιο. Τότε θα προκύψει ο άνθρωπος-θεός…»
(Μέγας Ιεροεξεταστής-Δαιμονισμένοι, Ντοστογκιέφσκυ)
Είναι αλήθεια ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιάς νέας οδυνηρής πραγματικότητας η οποία οδήγησε σε ανατροπή της ζωής και της καθημερινότητας όχι μόνον της δικής μας, αλλά της ανθρωπότητας στο σύνολο της. Μπροστά στην θλιβερή αυτή αλήθεια καλούμεθα να συμβάλλουμε ο καθένας μας από το δικό του μετερίζι για την υπέρβαση της κρίσις αυτής με τις, κατά το δυνατόν, λιγότερες συνέπειες και απώλειες. Προϋπόθεση της συμβολής μας η πλήρης συμμόρφωση σε ότι επιτάσσουν οι εντολές-οδηγίες των αρμοδίων Κρατικών Υπηρεσιών του Κράτους. Η Εκκλησία, ως φιλόστοργος Μητέρα, απευθυνόμενη προς τα παιδιά Της συστήνει και προτρέπει στην συμμόρφωση προς τις οδηγίες των ειδικών επιστημόνων. Είναι προφανές πως, εάν ο βαθμός δυσκολίας αυξηθεί και η Πολιτεία λάβει ακόμα πιο δραστικά μέτρα, η Εκκλησία θα κληθεί να υιοθετήσει τα μέτρα αυτά, συμβάλλοντας εις την αποφυγή της διασποράς. Ο Πρωθυπουργός της Χώρας, με αίσθημα υψηλής ευθύνης, και «νιώθοντας έντονη την ανάγκη να επικαλεστεί την πίστη για να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων», καλεί όλους μας «να ακολουθήσουμε συντεταγμένα τις οδηγίες των γιατρών και των ειδικών». Μονόδρομος λοιπόν η συμμόρφωση στις εντολές-οδηγίες των ειδικών επιστημόνων.
«Είναι καθήκον όλων μας να αναλογιστούμε τι θα πράτταμε εμείς στη θέση των σωμάτων ασφαλείας και κυρίως, τι θα πράτταμε αν ήμασταν εμείς οι μετανάστες. ….. Η εξαγγελία αναστολής παραλαβής αιτήσεων, συνδυαζόμενη με την εξαγγελία για άμεση επιστροφή στη χώρα προέλευσης χωρίς καταγραφή όσων εισέρχονται παράνομα σε ελληνικό έδαφος, αποτελεί ένα μέτρο δυσανάλογο, ατελέσφορο και κυρίως επικίνδυνο για το κράτος δικαίου».
«Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον». (Γ. Σεφέρης).
Εύλογο και πάντα επίκαιρο γεννάται το ερώτημα: Τελικά.. τι είδους Ελλάδα, τι είδους Πατρίδα θέλουμε; Δύσκολη η απάντηση. Τα αυτονόητα και δεδομένα, ολοένα και περισσότερο, ανατρέπονται και τίθενται υπό κρίση και αίρεση. «Η απτή και αξόδευτα πεζή πραγματικότητα της σύγχρονης ζωής θυμίζει μάλλον… μποτιλιάρισμα σε πολυσύχναστο δρόμο» γράφει στοχαστής των καιρών μας. Και είναι, νομίζω, μια μεγάλη αλήθεια.
«Όταν μου πειράξουν την πατρίδα και τη θρησκεία μου, θα μιλήσω, θα’ νεργήσω κι’ ό,τι θέλουν ας μου κάνουν»
(Μακρυγιάννης)
«Διαφορετικότητα», «ελευθερία», «δικαιώματα», λέξεις και έννοιες χιλιοειπωμένες, ιδιαίτερα στους καιρούς μας, τόσο που κινδυνεύει να χάσουν το νόημα και την αξία τους. Μοιάζει, μπροστά σε αυτές τις βάναυσα και βάρβαρα παραφρασμένες έννοιες, να έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν οι έννοιες: «πίστη», «πατρίδα», «θρησκεία» «σεβασμός». Έννοιες και αξίες που αιώνες γαλούχησαν, έθρεψαν και ανέστησαν από την τέφρα του το ευσεβές ημών Γένος. Εύκολα και αβασάνιστα λοιπόν στις μέρες μας όποιος μιλά για «διαφορετικότητα», «δικαιώματα», «ελευθερία», κ.α. θεωρείται «προοδευτικός», «δημοκράτης», κλπ. σε αντίθεση με όποιον μιλά για «πατρίδα», «θρησκεία», «πίστη», ο οποίος θεωρείται «σκοταδιστής», «ταλιμπανιστής», «αναχρονιστικός», κ.α. διάφορα που έχει εφεύρει το.. «σύστημα», το οποίο υπηρετεί έναν και μόνο σκοπό: Να ξεριζώσει την πίστη από τις ψυχές. Να δημιουργήσει συνειδήσεις, δηλ. κοινωνίες α-θρησκες και α-πάτριδες. «Πολίτες ενός κόσμου χωρίς σύνορα», όπως χαρακτηριστικά κάποιοι της εξουσίας επαγγέλλονται και νυχθημερόν εργάζονται και μοχθούν. Μάζα, μάζα αριθμητική, χωρίς ιδανικά, χωρίς πιστεύω, χωρίς αξίες, μάζα και όχι πρόσωπα, μάζα εύκολα διαχειρίσιμη και υπάκουη στα.. κελεύσματα και τις εντολές του «συστήματος». Για τούτο και όλο το.. «σύστημα» αβυσσαλέα και ενορχηστρωμένα προσπαθεί να μας γκρεμίσει την πίστη, διογκώνοντας την λογική και αποδυναμώνοντας την πίστη.
Θυμάμαι τα χρόνια ως εκπαιδευτικός σε Λύκεια της περιοχής που, η χάρις του Θεού, μετά από λίγα χρόνια έταξε να διακονούμε ως Επίσκοπος, θυμάμαι πόσο ενδιαφέρον και ελκυστικό, αδόκιμος ο όρος ίσως, γινόταν το μάθημα των Θρησκευτικών όταν άρχιζαν οι συζητήσεις για θέματα που κέντριζαν το ενδιαφέρον των παιδιών: προγαμιαίες σχέσεις, αμβλώσεις, ομοφυλοφιλία, εξαρτήσεις, ναρκωτικά, θάνατος, ζωή μετά θάνατο, κ.α., μερικά από τον κατάλογο των 20 θεμάτων που δίδαμε στα παιδιά ζητώντας τους να επιλέξουν, κατά προτεραιότητα, ποια επιθυμούσαν να συζητηθούν. Οι αμβλώσεις βρισκόταν πάντα στην 1η πεντάδα της θεματολογίας. Θυμάμαι επίσης, μετά από συζητήσεις για το θέμα: συζητήσεις διακριτικές, με σεβασμό και προσοχή στην προσέγγιση και χωρίς αφορισμούς, θυμάμαι: αντιδράσεις, συμπεριφορές, εξομολογήσεις…. Συμπεράσματα και διαπιστώσεις; Άγνοια, παντελής έλλειψη ενημέρωσης, άρνηση της οικογένειας να αποδεχτεί και να ασχοληθεί, ένας στρουθοκαμηλισμός δηλαδή ο οποίος, κατά κανόνα, καταλήγει στην άμβλωση.